Adli kontrol tedbiri

Adli kontrol tedbiri nedir ?

İçindekiler
Adli kontrol tedbiri

Adli̇ Kontrol Tedbi̇ri̇ Nedi̇r?

Adli kontrol kararı bir ceza muhakemesi tedbiridir. Tutuklama kararı yerine uygulanır, tutuklamak için bütün sebeplerin olmasına rağmen denetim altına alınarak adli kontrol tedbiri kararı verilmesi mümkündür. Ceza Muhakemesi Kanunu m.109 ila 113 arasında düzenlenmiştir.

Tutuklama şüpheli veya sanığın kaçma ihtimali veya delilleri karartma şüphesi veya tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapma girişiminde bulunması ihtimalinin olması durumunda yargılamanın sağlıklı bir şekilde yapılması için şüpheli veya sanığı hürriyetinden yoksun kılmaktır. Tutuklama kişinin özgürlüğünü kısıtlayan, kolayca başkaları tarafından suçlu addedilmesine sebep olan bir uygulamadır. Ayrıca kişinin bunun sonunda beraat etmesi sonucunda yok yere özgürlüğünün kısıtlandığını görüyoruz. Bunun önüne geçmek için ise adli kontrol kararı verilmekte, kişinin tutuklanıp özgürlüğünden yoksun kalması yerine birkaç tedbiri yerine getirmesi gereklidir. Bunlar maddede sayılmıştır.

Adli kontrol tedbiri denetimli serbestlikle karıştırılmamalıdır. Adli kontrol tedbiri yargılama süresince uygulanırken denetimli serbestlik ise cezanın infazı sırasında uygulanır.

CMK m.109/1: “Bir suç sebebiyle yürütülen soruşturmada, 100’üncü maddede belirtilen tutuklama sebeplerinin varlığı halinde, şüphelinin tutuklanması yerine adlî kontrol altına alınmasına karar verilebilir.”

Burada 100. Maddeye atıf yaparak hangi hallerde adli kontrol kararı verileceğinden bahsedilmiştir. Buna göre şu hallerde adli kontrol kararı verilebilir:

  • Suç işlendiğine dair kuvvetli şüphenin olduğuna dair somut de­lillerin olması.
  • Kanunda sayılan bir tutuklama nedeni olmalı. Tutuklama nedeni kabul edilen haller:
    • Şüpheli veya sanığın kaçması veya saklanması hususunda kuvvetli şüphe bulunması,
    • Şüpheli veya sanığın eylemlerinin; delilleri yok etme, delilleri gizleme, delilleri değiştirme; tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı girişimin­de bulunacağı hususlarında kuvvetli şüphe bulunması,
    • Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100. maddesinde sayılan suçların işlendiği hususunda kuvvetli şüphe se­beplerinin bulunması.

Adli̇ Kontrol Tedbi̇rleri̇ Nelerdi̇r?

Ceza Muhakemesi Kanunu madde 109/3’te adli kontrol tedbirleri sayılmıştır. Bunlar:

  • Yurt dışına çıkmamak
  • Hâkim tarafından belirlenen yerlere, belirtilen süreler içinde düzenli olarak başvurmak.
  • Hâkimin belirttiği merci veya kişilerin çağrılarına ve gerektiğinde meslekî uğraşlarına ilişkin veya eğitime devam konularındaki kontrol tedbirlerine uymak.
  • Her türlü taşıtları veya bunlardan bazılarını kullanamamak ve gerektiğinde kaleme, makbuz karşılığında sürücü belgesini teslim etmek.
  • Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla, hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tâbi olmak ve bunları kabul etmek.
  • Şüphelinin parasal durumu göz önünde bulundurularak, miktarı ve bir defada veya birden çok taksitlerle ödeme süreleri, Cumhuriyet savcısının isteği üzerine hâkimce belirlenecek bir güvence miktarını yatırmak.
  • Silâh bulunduramamak veya taşıyamamak, gerektiğinde sahip olunan silâhları makbuz karşılığında adlî emanete teslim etmek.
  • Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hâkim tarafından miktarı ve ödeme süresi belirlenecek parayı suç mağdurunun haklarını güvence altına almak üzere aynî veya kişisel güvenceye bağlamak.
  • Aile yükümlülüklerini yerine getireceğine ve adlî kararlar gereğince ödemeye mahkûm edildiği nafakayı düzenli olarak ödeyeceğine dair güvence vermek.
  • Konutunu terk etmemek.
  • Belirli bir yerleşim bölgesini terk etmemek.
  • Belirlenen yer veya bölgelere gitmemek

Adli̇ Kontrol Tedbi̇ri̇ Olarak Elektroni̇k Kelepçe Takılır mı?

Hakkında adli kontrol tedbiri verilen şüpheliye veya sanığa elektronik kelepçe takılabilir. Bu uygulamayla kişi belirtilen alanda olmalıdır. Eğer elektronik kelepçeyi çıkartır veya olması gereken alanın dışına çıkarsa sistem alarm verir. Bu davranışların gerçekleşmesiyle adli kontrol tedbirine devam edilmez tutuklanması söz konusu olur.

Adli̇ Kontrol Tedbi̇ri̇ Hangi̇ Mahkeme Tarafından Veri̇li̇r?

Adli kontrol kararı hem soruşturma hem de kovuşturma evresinde verilebilir.

Soruşturma evresinin her aşamasında adli kontrol tedbiri kararı verilebilir. Savcılığın istemiyle bu kararı sulh ceza hakimliği vermektedir. Savcılık talebi yoksa sulh ceza hakimliği böyle bir karar veremez. Ancak tutuklama sulh ceza hakimliğine sevk edilen şüpheli hakkında sulh ceza hâkimi adli kontrol tedbiri kararı verebilir.

Kovuşturma aşamasında hangi mahkemede yargılama yapılıyorsa o mahkeme tarafından adli kontrol tedbiri kararı verilebilir. Kovuşturma aşamasındaki genel mahkemeler: asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleridir.

Adli̇ Kontrol Tedbi̇ri̇ne İti̇raz Ve Kararın Kaldırılma Süreci Nasıldır?

Adli kontrol tedbirine itirazın gerekçesi Ceza Muhakemesi Kanunu madde 111/2’dir.

CMK m.111/2: “Adlî kontrole ilişkin kararlara itiraz edilebilir.”

Kararın başka bir merci tarafından kontrol edilmesini sağlar. Şüpheli veya sanığın istemiyle olur.

İtiraz yüz yüze verilmesinden itibaren, yüz yüze verilmediği durumlarda tebliğden itibaren 7 gün içinde şüpheli veya sanık tarafından itiraz edilebilir.

Şüpheli veya sanığın istemiyle Cumhuriyet savcısının görüşüyle birlikte uygun görülürse hâkim veya mahkeme tarafında karar beş gün içerisinde kaldırılabilir.

Adli̇ Kontrol Altında Geçi̇ri̇lecek Süre Ne Kadardır?

Adli kontrol altında geçirilecek süre CMK m.110/A’da düzenlenmiştir. Buna göre:

Ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerde en çok iki yıldır. Zorunlu hâllerde ise bir yıl daha uzatılabilir. Uzatma için gerekçe gösterilmelidir.

Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren işlerde ise en çok üç yıldır. Süre gerekçesiyle birlikte ancak en çok üç yıla kadar uzatılabilir. Devletin güvenliğine karşı suçlarda, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlarda, milli savunmaya karşı suçlarda, devlet sırlarına karşı suçlarda ve casuslukta ve terörle mücadele kapsamına giren suçlarda dört yılı geçemez.

Adli kontrol süreleri çocuklar bakımından yarı oranda uygulanır.

Kolektif Hukuk Bürosu

Sakarya, İstanbul, Kocaeli ve Bursa çevresinde hizmet veren Kolektif Hukuk ve Danışmanlık Bürosu olarak Müvekkil memnuniyeti odaklı, başarılı ve hızlı çözümlerimiz ile gizlilik prensibi içerisinde güvenilir hukuki danışmanlık ve dava sürecinize müdahil olma hizmeti sunmaktayız.

Ceza hukuku, Boşanma hukuku, Miras hukuku, İcra hukuku bakımından dava takibi, hukuki danışmanlık ve sorularınız için aşağıdaki iletişim kanallarından ulaşabilirsiniz.

HEMEN ARA WHATSAPP