Ecri̇mi̇si̇l Davasi Nedi̇r?
Ecrimisil, bir kişinin kendisine ait olmayan bir taşınmaz kullanması nedeniyle malikin zararını karşılaması için ödeyeceği tazminattır. Uygulamada haksız işgal tazminatı da denir.
Ecrimisil ilk olarak paylı mülkiyet paydaşları tarafından diğer bir paydaşın payını kullanmak şeklinde veya mala hiç sahip olmayan biri tarafından malın kullanılması şeklinde olabilir.
İkinci şekliyse devlet malına karşı ecrimisildir, devlete ait malın haksız olarak kullanılması, işgal edilmesidir.
Bu hak kayıplarının önüne geçmek içinse ecrimisil davası açılmalıdır.
Ecri̇mi̇si̇li̇n Şartları Nelerdir?
• Taşınmazın malikinin izni olmadan kullanılıyor veya kullanılmış olması
• İşgali gerçekleştirenin kişinin kötü niyetli olması
• İşgal edenin malik hak ve yetkilerine sahip olmaması
• İşgal edilen şeyin bir maliki olması
Paylı Mülki̇yet Veya Başkasına Ai̇t Malın Kullanılması
Başkasına ait malın kullanan için ecrimisil: Ecrimisil davası açabilmek başkasına ait olan malı kullanan kişinin kötü niyetli olması gerekir. Kötü niyetli zilyet malike tazminat ödemekle yükümlüdür. Bu tazminat TMK 995’e dayanır.
TMK m.995/1: “İyiniyetli olmayan zilyet, geri vermekle yükümlü olduğu şeyi haksız alıkoymuş olması yüzünden hak sahibine verdiği zararlar ve elde ettiği veya elde etmeyi ihmal eylediği ürünler karşılığında tazminat ödemek zorundadır.”
Kötü niyeti zilyedin malike karşı bazı borçları vardır. Bunlar:
• Zilyet zarar vermişse zararı karşılamalıdır.
• Malikin kullanamaması nedeniyle olan zararı karşılamalıdır.
• Elde ettiği ürünleri tazmin etmeli.
• İhmal nedeniyle elde edilemeyen ürünün tazmin etmelidir.
• Mal elden çıkmışsa malın bedelini karşılamalıdır.
Paylı mülkiyette ecrimisil: Bir taşınmaz üzerinde paylı mülkiyet yani hisseli tapu varsa söz konusu olur. Birden çok kişiye ait taşınmaz kullanırken paydaşların kendi belirledikleri kurallar olabilir ancak paydaşlardan biri bu kurallara uymayıp diğerinin kullanımını engelliyorsa, aşkın kullanım yapıyorsa hakkını kullanamayan kişi ecrimisil davası açabilir.
Ecri̇mi̇si̇l Davasında İhtar Şartı Var Mıdır?
Kanunda böyle bir şart aranmıyor ancak Yargıtay intifadan men ihtarını ecrimisil davası açılması için gerekli görmüştür. Paydaşlardan biri diğerlerine engel oluyorsa öncelikle uyarı niteliğinde bu ihbar çekilmelidir, ihtarın olumlu sonuç verebilmesi için mutlaka bir avukata yazdırılmalıdır. Bu ihtar sonrasında da işgal eden aynı davranışları sürdürüyorsa, zarar gören paydaşın dava açma hakkı doğar.
Ancak bazı durumlarda ihtar şartı aranmaz ve doğrudan ecrimisil davası açılır. Bunlar: taşınmazın devletin olması, dava konusu taşınmazın bahçe gibi ürün veren ya da işyeri, konut gibi kira getirisi olan yerler olması, paydaşın taşınmazın bütününde hak iddiası olup diğerlerinin paydaşlığını inkâr etmesi, paydaşların taşınmaz kullanımı hakkında yaptıkları anlaşma ile kullanım yerlerinin belirli olması, dava konusu taşınmazın getirdiği ürün bakımından kendiliğinden oluşan, biçilen ot ve benzeri olması, daha önce işgal eden paydaşlara karşı aynı taşınmaza ilişkin el atmanın önlenmesi, izale-i şüyu davası ve benzeri davaların açılmış olması durumlarında ihtar çekilmesine gerek yoktur.
Ecri̇mi̇si̇l Nasıl Hesaplanır?
Ecrimisil hesaplaması yapılırken alt sınır olarak kira geliri, üst sınır olarak ise tam gelir yoksunluğu dikkate alınır. Uygulamada genellikle kira bedeli ile orantılı bir tazminata hükmedilir.
Devlet Malının Kullanılması Sonucu Ecri̇mi̇si̇l Tazmi̇natı Ne Kadar?
Devlete ait bir taşınmaz üzerinde haksız olarak işgalde bulunulması sonucu devlet işgalde bulunan kişiden ecrimisil tazminatı talep eder. Bu işlemleri Milli Emlak Genel Müdürlüğü yürütür.
Devlete ait taşınmaz kiralanmışsa ve kira süresi bittikten sonra da kullanıma devam ediliyorsa ilk olarak yapılan kira sözleşmesinde bakılır, eğer bununla ilgili bir hüküm varsa o uygulanır. Yoksa ecrimisil tazminatı talep edilir. Ayrıca sözleşmeye aykırılıkta da bu tazminat türü devlet tarafından talep edilebilir.
Devlete ait taşınmazın haksız kullanımında devletin zarara uğraması şart değildir. Uğramasa dahi ecrimisil tazminatına hükmolunur ayrıca zarar da varsa zarar da işgal eden tarafından karşılanmalıdır. Ayrıca kişinin bu konuda kusuru olmasına gerek yoktur, kusursuz sorumluluk da olabilir.
Devlete Ödenecek Ecri̇mi̇si̇li̇n Nasıl Hesaplanır?
Geriye dönük 5 yıl için hesaplama yapılır. Hesaplama yapılırken taşınmaz değerinin hesaplanması üç kişilik bir komisyon tarafından yapılır. Kurul olayın özelliklerine göre miktarı belirler, miktar belirlenirken gerekirse belediye, ticaret odası, sanayi odası gibi kuruluşlardan yararlanır.
Tarım amaçlı veya belediye ve mücavir alan dışında geri elde etmeksizin kullanılmışsa asgari değerin %1.5’inden az olmayacak şekilde ecrimisil tazminatı miktarı belirlenir. Eğer bu alanlar dışında tarım dışında bir amaçla kullanılmışsa asgari değerinin %3’ünden az olmayacak şekilde belirlenir.
Komisyon tespit tutanağı düzenler. Tutanakta taşınmazın hangi zamanlarda kullanıldığı ve taşınmaza ait özellikler yer alır. Tutanak komisyon tarafından kurulmasından itibaren 15 gün içinde hazır edilir.
Ecrimisil belirlenmesi yapılmasında itibaren 15 gün içerisinde işgal eden kişiye ihbarname gönderilir.
Ecri̇mi̇si̇li̇n Ödenmesi̇ Nasıl Yapılır?
Kişi itiraz etmezse %20, hem itiraz etmeyip hem de peşin öderse %20+%15 indirim yapılır.
Ecrimisil tazminat işlemine karşı dava açılır fakat feragat edilirse %20 indirim yapılır.
Kişi isterse taksitle de ödeyebilir. En geç üç yıl vadeli olabilir ve %25 peşin ödeme şartı vardır. Taksitlendirme yapılırsa kanuni faiz eklenir. Taksitle ödemede hiçbir itiraz olmaksızın ödeme yapılırsa %20 oranında indirim yapılır.
Ecrimisil tazminatı son tebligattan itibaren 60 gün içinde ödenmelidir. Ödeme vergi dairesine yapılır.
Ecrimisil ödenmezse eğer kişiler arasındaysa cebri icra yoluna, devlet ile kişi arasında ise Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Ecri̇mi̇si̇le Nasıl İti̇raz Edilir?
Ecrimisil ihbarnamesinde hata olduğu düşünülüyorsa 30 gün için düzeltme talep edilerek itiraz edilebilir. 30 gün içinde komisyon sonuçlandırır. Karar verilmesinden itibaren 15 gün içinde kişiye karar tebliğ edilir. Bundan sonra itiraz edilemez ancak dava açılabilir.
Ecri̇mi̇si̇l Davasında Gayri̇menkul Avukatı Gerekir Mi?
Ecrimisil tazminat talebi, itiraz veya dava sürecinin bir avukat desteğiyle yürütülmesi hak kayıplarına engel olacaktır. Detaylı bir konu olduğu için kişi kendi başına süreci devam ettirdiğinde bazı önemli unsurları atladığı için süreç olumsuz sonuçlanacaktır. Dolaysıyla sürecin bir avukat yardımıyla yürütülmesi daha sağlıklı olacaktır.
Sakarya, İstanbul, Kocaeli ve Bursa çevresinde hizmet veren Kolektif Hukuk ve Danışmanlık Bürosu olarak Müvekkil memnuniyeti odaklı, başarılı ve hızlı çözümlerimiz ile gizlilik prensibi içerisinde güvenilir hukuki danışmanlık ve dava sürecinize müdahil olma hizmeti sunmaktayız.
Ceza hukuku, Boşanma hukuku, Miras hukuku, İcra hukuku bakımından dava takibi, hukuki danışmanlık ve sorularınız için aşağıdaki iletişim kanallarından ulaşabilirsiniz.